عایقها، نقش مهمی در ساختمانسازی ایفا میکنند. به طور کلی، انرژی، به اندازهای که به آن نیاز داریم تولید نمیشود. از طرفی، همین مقداری که تولید شده است هم به طور متوازن بین افراد تقسیم نمیشود. این موضوع باعث میشود تا اهمیت صرفهجویی در مصرف انرژی، بیش از پیش باشد. برای این که از هدررفت انرژی، تا جای ممکن جلوگیری شود، از محصولاتی به نام عایق استفاده میشود. عایقها، بر اساس مقاومتی که در برابر نوع خاصی از انرژی دارند، به دو دسته تقسیم میشوند: عایق حرارتی و عایق صوتی. علاوه بر این دو مورد، عایق رطوبتی هم استفادهی زیادی در بازار دارند. یکی از عایقهایی که استفادهی زیادی از آن میشود، عایق چیلر است که برای عایق کاری لوله های چیلر نیز مورد استفاده است. در ادامه، بیشتر دربارهی این نوع از عایق صحبت میکنیم.
چیلر چیست؟
در بسیاری از شرایط صنعتی یا حتی زندگی روزمره، نیاز است تا دمای پایین برای یک لوله ایجاد شود تا سیال عبوری از آن، با دمای پایین به استفاده برسد. دمای وارده از محیط، مخصوصا در فصول گرم سال، میتواند دمای لوله را افزایش دهد. برای این که از ورود دمای گرم به لوله جلوگیری شود و عملیات تبرید داخل لوله تسریع یابد، از وسیلهای به نام چیلر تراکمی استفاده میکنند. چیلر در عملیات خنککاری، از سیکل ترمودینامیکی استفاده میکند. اگر از چیلر در کارخانه یا تولیدی استفاده میکنید و به طور کلی دستگاههای کارگاه شما صدای زیادی دارند، نیاز به عایق صوتی صنعتی دارید.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به مقاله عایق رطوبتی پشت بام مراجعه نمایید.
اجزای چیلر حرارتی
چیلر، برای انجام عملیات تبرید، از اجزای مختلفی تشکیل شده است که در ادامه، آنها را بررسی میکنیم.
کمپرسور
کمپرسور را میتوان قلب تپندهی یک سیستم چیلر به حساب آورد. این قطعه، جریان مبرد را در یک سیستم چیلر ایجاد و آن را در کل سیستمها پخش میکند. این کمپرسورها، به چهار نوع کلی تقسیم میشوند:
- رفت و برگشتی
- کمپرسور چرخشی
- کمپرسور گریز از مرکز
- اسکرول
کندانسور
در یک چرخهی چیلر، کندانسور بعد از کمپرسور قرار میگیرد. جریان مبردی که از کمپرسور خارج میشود، توسط کندانسور دریافت میگردد. این مبرد، به صورت گاز سوپر هیت وارد کندانسور میشود. سپس به مایع مادون سرد تبدیل شده و از کندانسور خارج میشود. انواع کندانسور را از لحاظ عامل خنکشوندگی که در آنها قرار دارد، میتوان به دو دستهی زیر تقسیم کرد:
- کندانسور آبی
- کندانسور هوایی
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به مقاله عایق رطوبتی پشت بام مراجعه نمایید.
شیر انبساطی
وظیفهی شیر انبساطی در سیکل عملیات چیلر، دقیقا برعکس کمپرسور است. این قطعه، فشار ماده مبرد را در چرخه کاهش میدهد. کاهش فشار مبرد هنگام عبور از شیر انبساطی سبب میشود تا دمای سیالی که از لوله عبور میکند نیز، کاهش یابد. میزان افت دما، بر اساس نیاز تعیین میشود. یعنی سیال عبوری از لوله، در این مرحله، به دمای مورد نظر میرسد. همچنین میزان مبرد ورودی به اواپراتور توسط این قطعه تعیین میشود.
اواپراتور
اواپراتور، به معنای تبخیرکننده است. در این مرحله، مبرد موجود در سیستم، به بخار تبدیل شده و توسط کمپرسور، دوباره وارد چرخه چیلر میشود.
عایق چیلر
در بخش قبلی با دستگاه چیلر آشنا شدیم. حفظ دمای پایین در این چرخه، به نحوی که دمای بیرون، به عملیات آن آسیبی وارد نکند، اهمیت زیادی دارد. لوله ورودی به به کمپرسور، معمولا تا ۴/۴ درجه سانتیگراد سرد میشود. در چنین شرایط محیطی، امکان تقطیر مایع روی سطح خارجی لوله وجود دارد که میتواند سبب پوسیدگی و ایجاد اختلال در عملیات چیلر (از طریق تبادل حرارتی با محیط) شود. برای همین، بهتر است برای لولههای چیلر، از عایق مناسب استفاده شود. در ادامه، برخی از روشهای مناسب برای عایق لوله چیلر را معرفی میکنیم.
عایق کاری چیلر با پشم شیشه و مل و ماستیک
یکی از رایجترین راهها برای عایق لوله، استفاده از عایق پشم شیشه است. در این روش ابتدا باید سطح لوله را کاملا سنبادهکاری کنید. سپس به آن ضد زنگ بزنید و پشم شیشه را به میزان مناسب، روی آن قرار دهید. سپس با پلاستیک روی آن را بپوشانید و با قرار دادن پارچه، مرحله نهایی عایق را اجرا کنید. در مرحلهی بعد، مل و ماستیک را با هم مخلوط کنید و روی پارچه بکشید. بعد از خشک شدن این ملات، میتوانید لولهها را رنگآمیزی و علامتگذاری کنید.
عایقهای الاستومری
امروزه، با پیشرفت فناوری، انواع مختلفی از مواد عایق در آزمایشگاه تولید میشوند که عملکرد بهتری نسبت به انواع سنتی عایق، مانند پشم شیشه دارند. یکی از این محصولات، عایق الاستومری است. این نسل نوظهور از عایقها، میتواند با بازدهی بالاتری از رفت و آمد دما در محل مورد نظر جلوگیری کند. عایقهای الاستومری سلولبسته، میتوانند دمایی بین منفی ۷۰ درجه تا ۱۲۰ درجهی سانتیگراد را کنترل کنند. برای همین بهترین انتخاب برای شرایط صنعتی، به خصوص عایق چیلر محسوب میشوند. ساختار این عایقها، به گونهای است که سلولهای بسیار ریزی در کنار یک دیگر قرار گرفتهاند و بین آنها هوا قرار دارد. برای همین به خوبی میتوانند از رفت و آمد دما جلوگیری کنند. از دیگر مزایای این دسته از عایقها برای لوله چیلر، این است که رطوبت یا بخار، به هیچ گونه از آنها عبور نمیکند. البته در خرید عایق الاستومری باید به این نکته توجه کنید که قیمت آنها، معمولا بالاتر از سایر انواع عایق است. البته عملکرد بهتری نیز دارند.