در دنیای امروزه، با افزایش مصرف انرژی و همچنین گسترش روز افزون ساز‌های مختلف که مردم در آن‌ها به فعالیت می‌پردازند، عایق‌ها که در بهبود و بهینه سازی کنترل میزان انرژی موجود در محیط داخلی نقش دارند هر روز بیشتر از قبل محبوب می‌شوند. در این پست قصد داریم تا در مورد عایق فایبر گلاس و اثرات زیست محیطی عایق فایبرگلاس چیست؟ با یکدیگر صحبت کنیم، با ما همراه باشید.
عایق فایبر گلاس چیست؟
این نوع از عایق‌ها، یک نوع پوشش کامپوزیتی از الیاف پشم شیشه با مواد پلیمری می‌باشند. در تولید عایق‌های فایبر گلاس، از الیاف و رزین‌های طبیعی مخصوص استفاده می‌شود.
اثرات زیست محیطی عایق فایبر گلاس چیست؟
با اینکه این نوع از عایق‌ها، عمر چندان بالایی ندارند، ولی استفاده از این دسته از عایق‌ها برای جلوگیری از پوسیدگی و انتقال حرارت، کاربرد زیادی دارد.
در حال حاضر فایبرگلاس پراستفاده‌ترین ماده بین انواع عایق حرارتی است. به دلیل شیوه‌ی ساخت، یعنی بافته شدن عالی و موثر رشته‌های شیشه، عایق‌های فایبرگلاس انتقال انرژی حرارتی را به حداقل می‌رسانند.
استفاده از عایق‌های فایبر گلاس در سیلوهای سیمان، مخازن نگهداری مواد و مایعات مختلف رایج است. علاوه بر مقاومت بالای فایبر گلاس در برابر شعله و حرارت، از آن به عنوان عایق صوتی نیز می‌توان استفاده کرد.
مزایای استفاده از عایق نسوز فایبرگلاس‌ها
- مقاومت فایبرگلاس‌ها در برابر دما بسیار بیشتر از عایق های سنتی می‌باشد.
- امنیت عایق‌های فایبر گلاس در برابر اشیای تیز و برنده نسبتا بیشتر از مقاومت عایق‌های سنتی می‌باشد.
- فایبر گلاس‌ها در برابر آب و رطوبت مقاوم‌اند و با نفوذ آب، از زیر کنده نمی‌شوند در حالی که عایق‌های سنتی در برابر آب چندان مقاوم نبودند.
مشکل عایق فایبر گلاس
ایراد اصلی فایبرگلاس خطر نگهداری آن است. از آنجا که فایبرگلاس از سیلیکون، پودر شیشه و قطعات کوچک شیشه ساخته شده است، اگر با تجهیزات ایمنی پوشانده نشود، می‌تواند باعث آسیب به چشم‌ها، ریه‌ها و حتی پوست شود.
با این وجود، هنگام استفاده از تجهیزات ایمنی مناسب، نصب فایبرگلاس بدون هیچ مشکلی انجام می‌گردد. فایبر گلاس یک ماده عایق غیر قابل اشتعال یا به نوعی عایق نسوز است. برای همین در دسته‌ی عایق حرارتی نسوز قرار می‌گیرد. این ویژگی باعث شده تا بین انواع عایق حرارتی صنعتی، استفاده از عایق‌های فایبرگلاس، تبدیل به انتخاب اول شود.
فایبر گلاس چقدر دوستدار محیط زیست است؟
فایبرگلاس در اشکال مختلفی وجود دارد، رشته های اصلی شیشه دارای استحکام بالایی هستند و اغلب با بتن مخلوط می‌شوند تا با این اتصال، به یکدیگر کمک کنند.
رشته‌ها به‌طور تصادفی ممکن است در سراسر محیط پراکنده شوند، و در صورت نفوذ و عبور از ترک، می‌توانند هر دو طرف را در کنار هم نگه دارند و از بزرگ‌تر شدن ترک جلوگیری کند. حداقل این یک تئوری است.
می‌توان آن را به صورت ورق بافته و پانل ساخت و همچنین رشته‌های فایبرگلاس می‌توانند تحریک کننده هم باشند. اما مکانیکی هستند، مانند گزنه یا خار کاکتوس، و نه مثل مواد شیمیایی.
واقعاً هیچ مزیتی به جز سمی نبودن آن، هیچ جنبه منفی دیگری ندارد، به جز خاصیت محرک بودن آن که این پتانسیل را دارد.
بنابراین از نظر محیطی، تقریبا خنثی در نظر گرفته می‌شود. این توصیف نسبتا دقیق‌تری در مورد دوستدار محیط زیست بودن یا نبودن عایق فایبر‌گلس می‌توان در نظر گرفت، که شما عزیزان می‌توانید بسته به نیاز و شرایط خود آن را ملاک و لحاظ کنید.
فایبرگلاس زیست تخریب پذیر است؟
از سوی دیگر، عایق فایبر گلاس حاوی مواد فرمالدئیدی است که می توانند زمانی که عایق دور ریخته شده و در محل دفن زباله دفن می‌شود، به محیط اطراف خود نفوذ کنند.
ماده فرمالدئید چیست؟
فرمالدئید (Formaldehyde) که نام علمی آن متانال است، گازی با بوی تند و زننده است. فرمالدئید با فرمول شیمیایی CH2O کوچک‌ترین فرمالدئید به شمار می‌رود.
این گاز بد بو به راحتی از سوخت ناقص ترکیبات کربن‌دار حاصل می‌شود و در دود حاصل از آتش سوزی جنگل‌ها و دود خودروها نیز مقادیری از آن وجود دارد. فرمالدئید در اکثر مواقع به عنوان ماده‌ی نگهدارنده در آزمایشگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
فایبرگلاس پوسیده یا تحلیل رفته نمی‌شود، و شما نمی‌توانید آن را بدون استفاده از مواد شیمیایی سمی بسوزانید، بنابراین برای همیشه وجود خواهند داشت و فقط و فقط فضا را اشغال می‌کنند. هیچ کدام از این موارد برای محیط زیست خوب نیستند، اما در حقیقت خنثی هم در نظر گرفته می‌شود چرا که به خودی خود کار بزرگی انجام نمی‌دهند.
فرآیند بازیافت ضایعات فایبرگلاس
سه روش اصلی پردازش برای بازیافت فایبرگلاس استفاده می شود. سنگ زنی، سوزاندن و تجزیه در اثر حرارت که امکانات جهت بازیافت از طریق این سه روش در همه استان‌ها و شهرستان‌ها میسر نیست و برخی از مناع بازیافتی این قابلیت ها را دارند و عایق فایبرگلاس را بازیافت می‌کنند.
بازیافت مکانیکی فایبرگلاس
از نظر فناوری، این ساده ترین رویکرد است. این شامل تجزیه مکانیکی FRP به قطعات کوچک یا حتی پودر، بسته به کاربرد است.
این فرآیند معمولاً در چند مرحله انجام می‌شود، با چیزی شبیه به یک تیغه توربین ابتدا به بخش‌های بزرگ اره و کوچک شده و سپس بخش‌های کوچک‌تر به ماشین‌های صنعتی وارد می‌شود که قابلیت برش و آسیاب کردن این ماده فوق‌العاده سخت را دارند.
محصول به دست آمده برای چیزهایی مانند پرکننده در کامپوزیت‌های درجه پایین استفاده می شوند (به آن تخته‌های پلاستیکی که برای عرشه یا نیمکت های پارک استفاده می شوند فکر کنید).
مزایای این روش این، است که ساده است و از 100 درصد مواد زائد نهایت استفاده می‌گردد. یکی از معایب این روش، این است که الیاف شیشه به طول بسیار کوتاه شکسته می‌شود و دیگر برای کاربردهایی با استحکام بالا، مناسب نیستند.
بازیافت فایبرگلاس به روش حرارتی
در این روش، از گرما جهت تبدیل فایبرگلاس مصرف شده، به مواد قابل استفاده‌تر، استفاده می‌شود. رایج‌ترین روش، فرایندی به نام پیرولیز است که در آن فایبرگلاس به اندازه کافی گرم می‌شود تا ترکیبات آلی پلاستیک را به گاز تبدیل کند. این گاز جمع‌آوری و تصفیه می‌شود تا هم گاز و هم نفت تولید شود.
گاز مشابه گاز طبیعی است و می توان از آن برای سوخت استفاده کرد. این روغن اغلب با انواع دیگر نفت کوره مخلوط می‌شود.
هنگامی که ماتریس در این فرآیند سوخته می‌شود، الیاف پشت سر می‌مانند. متاسفانه، گرما باعث کاهش کیفیت آن‌ها می‌شود و به طور قابل توجهی استحکام ساختار آن‌ها را کاهش می‌دهد. تحقیقاتی در مورد روش‌های بازسازی الیاف شیشه‌ای در حال انجام است، اما در حال حاضر، همه آن‌ها در کاربردهایی استفاده می‌شوند که به استحکام زیادی نیاز ندارند.
روش جالب دیگری برای زباله‌های FRP یا همان عایق‌های فایبرگلاس استفاده می‌شود که از آن به عنوان سوخت کوره‌ها، در فرآیند سیمان‌سازی استفاده می‌کنند. مرحله اول ریز کردن محصول به حالت پودر شده است، مانند روش مکانیکی که گفتیم.
پس از اینکه این که FRP به طور مناسب تهیه شد، به عنوان سوخت وارد کوره‌های سیمان می‌شود و در حالی که بخش آلی موجود در ماتریس به عنوان سوخت می‌سوزد، مواد معدنی باقی مانده از شیشه در خود مخلوط سیمان گنجانده می‌شوند.
این عمل سبب استفاده کامل از عایق فایبرگلاس مصرف شده، می‌شود و یک فرآیند نسبتا ساده است. علاوه بر این، کیفیت محصول نهایی سیمان را کاهش نمی‌دهد. کشور آلمان در این روش بازیافت FRP پیشگام بوده است.
یک کارخانه بزرگ سیمان در آنجا سالانه از 15000 تن زباله کامپوزیت استفاده می‌کند که بیشتر آن از پره‌های توربین است. توربینی که از جنس فایبرگلاس ساخته شده است.
بازیافت فایبرگلاس شیمیایی
این فرآیند شامل حل و محلول کردن شیمیایی ماتریس پلاستیکی برای جدا کردن آن از الیاف پیوند داده شده است. این روش نسبتا جدید است، و هنوز در مقیاس تجاری به کار گرفته نشده. مزیت این روش، این است که بازیابی الیاف را بدون کاهش قابل توجهی از کیفیت آن‌ها حفظ می‌کند.
با این حال، هزینه این فرآیند گران است و از مواد شیمیایی خطرناکی نیز استفاده می‌شود. تحولات آینده ممکن است هر دوی این مشکلات را کاهش داده و استفاده از این روش را رایج‌تر کنند.
آیا فایبرگلاس قابل بازیافت است؟
به شکل طبیعی نه، اما از طریق فرآیند‌های ذکر شده این امر میسر است.
مدت زمان تجزیه فایبر گلاس
فایبرگلاس تجزیه نمی شود. تحت تأثیر آب و هوا، آب شور و اکثر مواد شیمیایی قرار نمی گیرد. این بدان معنی است که فایبرگلاس به سادگی در محل دفن زباله تجزیه نشده و نیاز به بازیافت توسط مراجع بازیافتی دارد. تجزیه این مواد بسته به فرآیند و روش بازیافت متغیر هستند.