یکی از مهمترین مسائلی که باعث فرسایش و تخریب سقفهای ساختمانی میشود، شرایط آب و هوایی متفاوتی است که در هر شهر حاکم است. از این رو برای ایمنسازی سقفها و جلوگیری از تخریبشان، متناسب با شرایط هوای شهری، شیوههای خاصی برای عایقبندی مانند عایق رطوبتی پشت بام وجود دارد.
یکی از روشهایی که برای جلوگیری از نفوذ آب باران و رطوبت در سقف ساختمانها استفاده میشود، عایق رطوبتی است که با انواع مختلفی از متریالها انجام میگیرد. در این مقاله، به انواع عایقها، شیوه اجراییشان و علت ضرورت استفاده از آنها در سازه میپردازیم.
عایق بندی چیست؟
اصطلاحا به هر عملی که برای جلوگیری از نفوذ انرژیهای مختلف از جمله: حرارت، صوت و رطوبت انجام میگیرد، عایقکاری یا عایقبندی گفته میشود. پشم سنگ، یکی از بهترین موادی است که در مقابله با نفوذ انرژیهای عنوان شده به خوبی عمل میکند، اما کاربرد اصلی آن در عایق حرارتی و صوتی است.
به طور کلی عایق سازی ساختمان از هر جهت، با انواع مواد مختلفی انجام میشود و در این زمینه دارای تنوع بسیاری است. این عمل به دلیل جلوگیری و یا به تأخیر انداختن انتقال هر گونه انرژی حرارتی، صوتی و رطوبتی بسیار کاربردی و از عوامل حذف نشدنی در انواع سازهها است.
انواع عایق ساختمان
از آنجایی که عایقکاری، به عنوان یک مانع مطرح است، از مصالح مختلفی در این جهت بهره برداری شده تا بتوان با استفاده از آن، یک سازه را از هر جهت عایق و به کاهش مصرف انرژی کمک کرد. به طور کلی عایقبندی ساختمان به 4 دسته: عایق صدا، عایق حرارتی، عایق رطوبتی و عایق در برابر آتش تقسیم میشود.
عایق حرارتی:
از عایق حرارتی در هر بخشی از سازه (دیوار، سقف، پنجره و …) به جهت حفظ انرژی و جلوگیری از هدر رفتن انرژی گرمایی، سرمایی و حفظ سوختهای فسیلی، استفاده میشود. به تعریف سادهتر: فضای داخلی ساختمانهایی که از عایق حرارتی برخوردارند، در فصلهای سرد سال به آن اندازه سرد نیست و با حرارت کمی از سیستمهای گرمایشی، دمای اتاق به حد مطلوب میرسد و دیگر نیاز به زیاد کردن شعلههای دستگاهها نمیباشد. این عمل در فصول گرم سال نیز به همین صورت عمل میکند.
عایق صوتی:
استفاده از عایق صدا در ساختمانهای شهری و فضاهای پر سرو صدا، بسیار پرکاربرد است و در کنار حذف صداهای مزاحم، به کاهش و کنترل اتلاف انرژی نیز کمک میکند. عایقکاری صوتی در هر بخشی از سازه، مانند: دیوارها، سقفها، پنجرهها و … انجام پذیر است و با شیوهها و متریالهای مختلفی میتوان آن را اعمال کرد.
از جمله موادی که در عایقکاری صوتی کاربرد دارد، میتوان به: عایق صوتی ویسکوالاستیک، کامپوزیت فایبرگلاس، فوم شانه تخم مرغی ، عایقهای صوتی پانل گچی و پنل آکوستیک اشاره کرد. فوم شانه تخم مرغی به دلیل جذب امواج صوتی بالا و جلوگیری از انعکاس یا برگشت صدا، بیشترین کاربرد را استادیوها دارد.
عایق رطوبتی:
عایقبندی رطوبتی، عبارت است از پوششهایی که به واسطه ترکیب شدن با مواد دیگر، بهمانند یک سد نفوذ ناپذیر و ضدآب عمل میکند و در انواع سطحها، مانند: پایهها، دیوارها، سقفها و هر بخشی از سازه که نیاز به جلوگیری از عبور آب در آن سطح وجود دارد، استفاده میشود. از آنجایی که با نفوذ رطوبت و آب به بدنه ساختمان، باعث بروز مشکلاتی مانند: رشد کپک و قارچ، زنگ زدن فلزات، یخ زدگی سازهها و … میشود، استفاده از عایق رطوبتی در سازه، امری الزامیست تا بتوانیم عمر مفید سازه خود را افزایش دهیم.
مزایا:
- با دوام و مقاوم بالا
- مقرون به صرفه و اقتصادی
- جلوگیری از ورود رطوبت به درون سازه
- در برابر سایش و فشار آب بالا مقاوم است.
- مقاوم در برابر اشعه UV و شرایط آب و هوایی مختلف
عایق آتش:
این عایق بندی در برابر آتش مقاومت بالایی دارد و از گسترش آن به جاهای دیگر جلوگیری میکند.
انواع عایق رطوبتی پشت بام
عایق رطوبتی بر اساس شیوه اجرا و مواد تشکیل دهنده به انواع مختلفی تقسیم میشود. درست است که عایق رطوبتی در برابر نفوذ آب مقاوم است، اما شیوه اجرایی آن در کیفیت نهایی این عمل بسیار موثر است.
انواع عایق رطوبتی پشت بام بر اساس مواد تشکیل دهنده:
در عایق رطوبتی پشت بام از موادی همچون: پشم سنگ، ایزوگام، اپوکسی، قیر و گونی، عایقهای رطوبتی پایه سیمان و پلی پروپلین استفاده میشود. از جدیدترین عایق پشت بام میتوان به آب بندی دو جزئی عایق الاستومری اشاره کرد.
مزایا عایق الاستومری :
- ضد آتش
- ضد ضربه
- قابلیت چسبندگی بالا
- جایگزینی مناسب بجای پشم سنگ و پشم شیشه
- مقاومت بالا در برابر رطوبت، اشعه یو وی و ماورابنفش
انواع عایق رطوبتی پشت بام بر اساس شیوه اجرا:
عایق رطوبتی پشت بام بر اساس شیوه اجرا به دو دسته کلی تقسیم میشود که عبارتند از:
اجرای سرد:
در اجرای شیوه سرد عایق رطوبتی، نیازی به حرارت دادن نیست و تنها با ترکیب مواد مورد نظر آن، میتوان بر روی سطوح نشان کرده استفاده کرد.
اجرای گرم:
در اجرای شیوه گرم عایق رطوبتی، نیاز است علاوه بر ترکیب مواد مورد نظر با یکدیگر، در مرحله نهایی با گرما و حرارت دادن، به سطوح چسبانده شود. این اجرا بدون حرارت، ناقص بوده و عملکرد نامطلوبی دارد، به طوری که نه مواد به خوبی به یکدیگر میچسبد و نه به سطوح چسبیده میشوند.